‘Bijna driekwart van de populaties wilde dieren is de afgelopen vijftig jaar verdwenen’, zegt Rob Trip in het NOS Journaal.

 

Je zit met je handen in je haar. De rapporten over dieren- en plantensterfte buitelen over elkaar heen. Je wilt iets doen. Maar hoe?

 

Je vrouw stoot je aan: ‘Moet jij geen merkactivist worden?’

 

Een merkactivist? Wat is dat?

Een merk kan zich uitspreken over een maatschappelijke kwestie. Dat kan op allerlei manieren en voor allerlei doelen. Zo plaatste HEMA in 2011 een transgendermodel in push-up bh op de cover van hun magazine. Ben & Jerry’s introduceerde in 2018 de ijssmaak ‘PeCan Resist’ als protest tegen het president Trump. En Dille & Kamille sluit jaarlijks zijn winkels op Black Friday als protest tegen de consumptiemaatschappij.

 

Maar waarom zou ik mijn bedríjf daarvoor inzetten?

Omdat je met je bedrijf een ander bereik hebt. Je kunt je nieuwsbrief, je social media en je advertenties inzetten voor je activisme. Maatschappelijke organisaties en politici doen dat ook. Maar jij bent een commerciële partij, en jouw stem heeft een andere waarde.

 

Bovendien kan het goed zijn voor je imago. Gooi je openlijk de plofkip uit je assortiment, dan laat je zien dat je staat voor dierenrechten. Je raakt klanten en medewerkers die dezelfde waarden hebben. Ze worden verliefd op je, en hopelijk blijven ze dat.

 

Of ze maken het uit

Dat kan. Want niet iedereen zal het met je eens zijn.

 

Haal je de plofkip uit de verkoop, dan hangt morgen de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders aan de lijn. Heibloempje81 zet op Instagram dat hij nooit meer een voet over je drempel zet. En oom Gerard vraagt je bij het kerstdiner of ‘kalkoen tegenwoordig óók al niet meer mag’.

 

Als je bang bent voor kritiek, begin er dan niet aan.

 

Hmm, moet ik met mijn onderwerp per se de randjes opzoeken?

Nee, hoor. Activisme kan overal over gaan. En het kan alle vormen aannemen.

 

Peeter Verlegh, hoogleraar Marketing aan de VU, concludeerde dat meer dan 60 procent van de consumenten merken steunt die zich inzetten voor het milieu, klimaat en mensenrechten. Dat zijn relatief veilige onderwerpen. Maar kies je voor een onderwerp als abortus, of het slavernijverleden, dan steunt nog maar 31 tot 33 procent je.*

 

Met een controversieel onderwerp val je wél op. Merken die zeggen de natuur belangrijk te vinden, zijn er genoeg. Maar merken die zich openlijk uitspreken voor de Palestijnen zijn schaars. En kies je voor hen, dan neem je als bedrijf meer risico, en raak je je medestanders ook dieper.

 

Kan ik het ook verkeerd doen?

Jazeker. Neem Pepsi.

 

Terwijl de Black Lives Matter-acties in Amerika in volle gang waren, bracht Pepsi een commercial uit (2017). Je ziet fotomodel Kendall Jenner, die wegloopt van een fotoshoot om zich aan te sluiten bij een vreedzame demonstratie. Jenner grist een blikje Pepsi mee en geeft dat aan een politieagent. Hij neemt het lachend aan. De menigte juicht.

 

Critici beschuldigden Pepsi ervan de ernst van de situatie te bagatelliseren voor eigen gewin. Bij de daadwerkelijke protesten voelden de activisten zich bedreigd. Er was veel politiegeweld. Pepsi haastte zich om excuses te maken en trok de commercial terug.

 

Pijnlijk.

 

Maar laat je door dit voorbeeld niet uit het veld slaan. Google op ‘merkactivisme’ en ‘Nike’, ‘Patagonia’ of ‘Tony’s Chocolonely’ en je ziet voorbeelden van hoe het ook kan.

 

Wil jij ook merkactivist worden? Wees kritisch

Stel jezelf deze vier vragen:

• Past het standpunt bij mijn bedrijf?

• Voelen mijn klanten zich betrokken bij het onderwerp?

• Hoe kijkt mijn potentiële doelgroep ernaar?

• Sta ik voor mijn standpunt? Ook als ik bagger over me heen krijg?

 

Ook pensioenfondsen dachten lang dat het niets voor hen was

Maar ook zij begrepen dat er wat moest gebeuren. PME stopte in 2021 als eerste pensioenfonds met beleggen in olie- en gasbedrijven. ABP volgde een paar maanden later en PFZW in 2024.

 

 

*Verlegh, P (2023, januari). Brand Activism, SWOCC 87

​

​

​